Status gospodarki wolnorynkowej jest technicznym terminem używanym w europejskich postępowaniach anty-dumpingowych. W stosunku do produktów z państw nieposiadających takiego statusu możliwe jest nałożenie wyższych niż normalnie ceł, w celu ochrony rynku wewnętrznego przed dumpingiem i nieuczciwą konkurencją.
Chiny przystąpiły do Światowej Organizacji Handlu (WTO) w 2001 roku na specjalnych warunkach określonych w sekcji 15 Chińskiego Protokołu Akcesyjnego. W tamtym czasie spodziewano się, że planowane Chińskie reformy pozwolą państwu stać się gospodarką wolnorynkową do 2015 roku. Część postanowień protokołu akcesyjnego wygasa 11 grudnia tego roku i rząd Chiński domaga się automatycznego przyznania im po tym terminie niniejszego statusu. Jednakże, Chiny z ich 71 planami 5-letnimi do dnia dzisiejszego nie spełniają 4 z 5 warunków gospodarki wolnorynkowej. Wielu ekspertów i organizacji wiąże nadanie Chinom tego statusu z potencjalną utratą w Unii Europejskiej wielu miejsc pracy, kryzysem branży chemicznej, metali ciężkich oraz branż powiązanych i zalaniu naszego rynku chińskimi produktami.
"Unia Europejska powinna w grudniu odmówić nadania Chinom statusu gospodarki wolnorynkowej. Na odpowiedz Chin nie trzeba będzie długo czekać - wiadomo, że uruchomią procedury w ramach WTO. Bez względu na to, czym te procedury się zakończą, będziemy mieć czas (2-3 lata) na zmianę prawa w UE tak, aby chronić rynek unijny. Oczywiście liczymy na to, że w międzyczasie dyskusja w Radzie nt. reformy instrumentów ochrony rynku nabierze nowego wymiaru – powiedział po wysłuchaniu Jarosław Wałęsa.
Nadanie Chinom statusu gospodarki wolnorynkowej wymaga zmiany Rozporządzenia Rady (WE) nr 1224/2009. Zmiany tej dokonuje się procedurą współdecyzji, w której to Komisja Europejska przedstawia swoją propozycje europejskiego aktu prawnego, który następnie musi zostać przyjęty przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej.
