- Fundamentalne europejskie wartości są w Polsce zagrożone, mówią posłowie
- Należy zastosować procedurę artykułu 7 by nie dopuścić do naruszenia zasady praworządności
- Procedura ta może doprowadzić do zawieszenia prawa głosu Polski w Radzie
Parlament rozpoczął formalny proces prowadzący do rozpoczęcia pierwszego etapu tzw. procedury art. 7 w sprawie Polski.
Posłowie są zdania, że sytuacja w Polsce stwarza "wyraźne ryzyko poważnego naruszenia" europejskich wartości, wśród nich zasady państwa prawnego, zapisanych w Traktacie.
Parlament postanowił w głosowaniu (438 za, 152 przeciw i 71 wstrzymujących się) przygotować formalny wniosek do Rady o uruchomienie w odniesieniu do Polski mechanizmu prewencyjnego przewidzianego w artykule 7.1. Jeżeli ryzyko zostanie potwierdzone, a polskie władze odmówią zastosowania się do zaleceń UE, procedura może doprowadzić do zawieszenia prawa głosu Polski w Radzie.
Parlament zgłasza szereg zastrzeżeń dotyczących demokracji i praworządności w Polsce, w szczególności w odniesieniu do zasady trójpodziału władzy, niezawisłości sądownictwa i praw podstawowych. Posłowie apelują w rezolucji do polskich władz o przestrzegania wspólnych wartości europejskich wymienionych w art. 2 TUE i w Konstytucji RP oraz, między innymi, o:
- nieprocedowanie nowych ustaw, jeżeli nie będą one w pełni gwarantować niezawisłości sądownictwa;
- pełne wdrożenie wszystkich zaleceń Komisji oraz komisji weneckiej;
- przestrzeganie zarządzenia Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie natychmiastowego zawieszenia masowych wyrębów w Puszczy Białowieskiej;
- przestrzeganie prawa do wolności zgromadzeń
- zdecydowanego potępienia “ksenofobicznego i faszystowskiego marszu, który miał miejsce w Warszawie” w sobotę 11 listopada 2017 roku;
- o zdecydowaną obronę praw kobiet i dziewcząt poprzez zapewnienie bezpłatnej i dostępnej antykoncepcji bez dyskryminacji oraz udostępnienie antykoncepcji doraźnej bez recepty.
Co dalej
Zgodnie z Regulaminem Parlamentu Europejskiego (Artykuł 83), komisja swobód obywatelskich (LIBE) będzie teraz musiała opracować "propozycję z uzasadnieniem", czyli wniosek do Rady o wszczęcie postepowania dotyczącego państwa prawnego i "wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia" wartości europejskich przez polskie władze.
Kontekst
- Dopiero po raz drugi Parlament Europejski podejmuje formalne kroki, aby wezwać Radę do rozpoczęcia procedury przewidzianej w art. 7. Zdarzyło się to po raz pierwszy w maju, w odniesieniu do Węgier. Procedura dotycząca tego kraju jest w toku.
- Od stycznia 2016 r. Parlament przeprowadził pięć debat i przyjął trzy rezolucje (łącznie z najnowszą) dotyczące demokracji i praworządności w Polsce.
- Dialog między Komisją a władzami polskimi prowadzony jest w ramach tzw. „procedury praworządności", rozpoczętej w styczniu 2016 r.
- Kolejna opinia Komisji Weneckiej na temat Polski spodziewana jest w grudniu.